بررسی میزان هیدروکربن های آروماتیک چندحلقه ای(pahs) در بافت و آرد ماهی کیلکای معمولی صید شده از آب های خزری استان گیلان (بندر انزلی)

در پژوهش حاضر مقدار و نوع آلاینده ها (pahs)، درکیلکای معمولی سواحل استان گیلان (بندر انزلی) و آرد تولید شده از آن به دلیل قرار داشتن در زنجیره غذایی، برای اولین بار بررسی شد. نمونه برداری، تیر ماه 1391 در تنها صیدگاه استان گیلان «بندر انزلی» صورت گرفت. حدود سیصد کیلوگرم از نمونه ها پس از کدگذاری مخزن حمل ماهی، جهت تولید آرد به کارخانه تحویل و دو کیلوگرم ماهی کیلکا نیز به طور کاملا تصادفی جداسازی شد. برای انجام مراحل زیست سنجی (اندازه گیری طول چنگالی، وزن و سن نمونه ها به روش اتولیت) ماهی کیلکا به همراه نمونه آرد تولید شده به آزمایشگاه منتقل و برای تعیین pahها به روش hplc آنالیز شد. طبق نتایج به دست آمده در ماهیان 3 ساله، از مجموع 16 ترکیب مورد آزمایش در جدول (epa)، شش ترکیب نفتالن، ایندنو(1،2،3 cd)پایرن، پایرن، فلورن، آنتراسن و دی بنزو(a,h)آنتراسن با مقادیر 67/90، 75/19، 42/8، 93/5، 30/3 و (ppb)37/0، در ماهیان 5 ساله نفتالن، ایندنو(1،2،3 cd)پایرن و فلورن با مقادیر 00/74، 25/14 و (ppb)96/3 و در ماهیان 7 ساله هیچ مقداری شناسایی نشد. همچنین در تمام گروه های سنی، دو ترکیب نفتالن و ایندنو(1،2،3 cd)پایرن به ترتیب با مقادیر 67/17 و (ppb)97/8 مشاهده شد. در نمونه آرد ماهی کیلکای معمولی نیز تنها ترکیبات نفتالن و ایندنو(1،2،3 cd)پایرن با مقدار 73/11 و (ppb)98/5 ثبت شد. نتایج نشان داد که ترکیبات نفتالن، فلورن، آنتراسن، پایرن، ایندنو(1،2،3 cd)پایرن و دی بنزو(a,h)آنتراسن با افزایش سن روند کاهشی معنی داری داشتند (05/0p)، همچنین نتایج آزمایش ها نشان داد که مقادیر pahها در کیلکای معمولی و آرد ماهی تهیه شده از آن کم تر از حد استاندارد بود. اختلاف معنی داری بین داده ها دیده نشد.